Terra là một mạng lưới thanh toán tài chính phi tập trung, được xây dựng lại theo hệ thống thanh toán truyền thống trên Blockchain. Nó sử dụng các stablecoin được neo giá bằng tiền pháp định, được ổn định về mặt thuật toán bằng tiền tệ dự trữ Luna, để tạo điều kiện thuận lợi cho các khoản thanh toán và phát triển cơ sở hạ tầng cho nền tài chính mở.
Terra là Blockchain sử dụng công nghệ CosmWasm của Cosmos.
Cosmos SDK và Starport: Các công cụ phát triển cho Mạng Cosmos. Cosmos SDK là một framework nguồn mở để xây dựng các blockchain. Cosmos SDK và Starport là những công cụ giúp các nhà phát triển xây dựng và khởi chạy Blockchains một cách dễ dàng. Một phép tương tự phổ biến được thực hiện là Cosmos SDK là Ruby-on-Rails của Blockchains. Nó đi kèm với cốt lõi cho phép các chức năng cơ bản của mọi Blockchain: ABCI, Đồng thuận, … Cosmos cũng cho phép các nhà phát triển chỉnh sửa codebase để giới thiệu logic kinh doanh của các ứng dụng của họ.
Hợp đồng thông minh: Logic có thể lập trình trên Blockchain. Hợp đồng thông minh là mã nằm trên mạng và chạy theo yêu cầu. Đối với Ethereum, bạn có thể đã sử dụng Solidity để viết mã cho mạng Ethereum. Logic khá đơn giản: Nếu một cử tri có quyền bỏ phiếu và nếu cử tri đó chưa bỏ phiếu, hãy thêm phiếu bầu của họ vào lá phiếu kỹ thuật số và tăng số phiếu bầu theo trọng lượng quyền lực của cử tri. Mã như thế này cho phép các nhà phát triển viết logic tùy chỉnh trên blockchain. NFT và UniSwap là tất cả các ví dụ về hợp đồng thông minh. Điều quan trọng là phải tìm hiểu cách triển khai hợp đồng thông minh trên Cosmos SDK.
Cosmwasm: Nền tảng hợp đồng thông minh cho Cosmos .Trước CosmWasm, nếu bạn phải chạy logic trên nền tảng Cosmos SDK, bạn sẽ phải phụ thuộc vào việc sử dụng GoLang để thay đổi mã nguồn. CosmWasm là một mô-đun giờ đây bạn có thể cắm vào hệ sinh thái hiện tại của mình và viết mã bằng nhiều ngôn ngữ và triển khai nó vào mạng của bạn.
CosmWasm cho phép xây dựng các hợp đồng đa chuỗi. Nó khá dễ dàng để tích hợp vì nó có ít yêu cầu về máy chủ. Điều này cho phép CosmWasm chạy bất khả tri của chuỗi mà nó đang chạy. Các hợp đồng đa chuỗi cũng có nghĩa là chúng ta sẽ có các hợp đồng chuỗi liên kết. Đây là thiết kế ưu tiên IBC, cho phép nhà phát triển viết mã cho một chuỗi, nhưng chạy nó trên một chuỗi khác cho một số quy trình nhất định.
Hợp đồng khác với Module trong Cosmos. Bạn có thể tải lên và chỉnh sửa hợp đồng vào chuỗi. Terra đạt được sự ổn định về giá cả thông qua nguồn cung tiền co giãn, được kích hoạt bởi các biện pháp khuyến khích khai thác ổn định. Nó cũng sử dụng seigniorage được tạo bằng các hoạt động đúc tiền của nó như một biện pháp kích thích giao dịch, do đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng.
Trong vòng 1 năm qua, mạng đã giao dịch ước tính 1 tỷ USD cho hơn 2 triệu người dùng.
Terra giải quyết vấn đề gì?
Mục đích cuối cùng của Terra vẫn là phát triển UST – Algorithmic Stablecoin của Terra.
- Bài toán ổn định giá: stablecoin là loại tiền mã hóa được thiết kế với mục đích giảm thiểu tối đa sự ảnh hưởng của sự biến động giá (volatility)
- Bài toán minh bạch: stablecoin có backer vững vàng thì người dùng mới tin tưởng sử dụng stablecoin để giao dịch, lưu trữ. Người dùng có thể tracking tổng cung và transaction của coin thông qua blockchain.
- Bài toán về việc áp dụng stablecoin đó vào thực tế: stablecoin cần có cộng đồng sử dụng lớn để được chấp nhận và sử dụng rộng rãi. Bao gồm cả những người không biết nhiều về Cryptocurrency cũng có thể sử dụng nó một cách dễ dàng.
Cơ chế hoạt động của Terra
Một trong những điểm độc đáo của Terra Money là cách thiết kế token của họ với cơ chế Dual Token, TERRA token và LUNA token. Cụ thể như sau:
- TERRA là stablecoin bên trong hệ sinh thái của Terra. Nó dùng để làm đồng tiền thanh toán bên trong thương mại điện tử. Tổng lượng cung của TERRA sẽ biến đối để cân bằng giá trị của nó trong hệ thống.
- LUNA là Collateral Token hay Reserved Token. Tổng cung của LUNA là cố định.
- Terra ổn định giá bằng hai pha: Seigniorage và Contraction.
- On-chain Oracle của Terra chạy bằng Validators, và Terra có một cơ chế chống lại việc bị thao túng Oracle.
- Tương lai của UST được quyết định bằng việc mở rộng thị trường. Và hiện tại, Terra đang làm rất tốt việc này thông qua nhiều cách.
- Capture Value cho LUNA sẽ thông qua rất nhiều phần thưởng.
Stablecoin Terre UST
Không chỉ một stablecoin trong mạng lưới của Terra, mà có nhiều đồng hệ TERRA. Chúng ta có các đồng Terra Stablecoin tương ứng được “neo giá” với các loại tiền tệ trên thế giới USD, EUR, CNY,…
Có thể swap qua lại giữa các đồng Terra Stablecoin: Các đồng này được dùng trực tiếp trong thanh toán cho các hàng hoá và dịch vụ. Để tăng tính thanh khoản cho các đồng trong gia đình Terra này, chúng có thể được swap qua lại một cách nhanh chóng với tỉ lệ tương ứng của các đồng tiền pháp định.
Cách xác định giá trị của từng loại trong gia đình Terra Family: Giá trị của các Cryptocurrency trong Terra Family (TerraUSD, TerraEUR, TerraCNY, TerraJPY, TerraGBP, TerraKRW,..) được xác định bằng cách lấy số phiếu bầu (votes) của những người gửi tiền (miner) vào quỹ bình ổn (Reserve Stability).
1. Cơ Chế Giữ Giá Stablecoin Của Terra?
Xem video về cách Terra hoạt động tại đây
Terra có cơ chế Dual Token gồm đồng TERRA (Với điển hình là TerraUSD – UST) và LUNA.
Team dev sử dụng thuật toán để thay đổi nguồn cung của các Cryptocurrency trong Terra Family. Đồng thời quỹ dự trữ từ LUNA Token cũng sẽ được dùng để bình ổn giá.
Terra Protocol sử dụng cơ chế đồng thuận Proof of Stake của Tendermint. Các miner phải sở hữu đồng LUNA Token và stake vào hệ thống. Sức mạnh của các Producers Block dựa trên lượng LUNA mà họ stake. Vì vậy LUNA được coi như sức mạnh khai thác của cả mạng lưới Terra. Ngoài ra, LUNA có chức năng bình ổn giá cho Terra Family.
UST được phân loại là Full-reserved Stablecoin với cơ chế ổn định giá là Algorithmic. Và LUNA sẽ là token dùng để đảm bảo giá UST không bị lệch quá giá peg (~1 USD).
Để UST luôn ở giữ ở giá ~ 1 USD, thì mọi biến động về giá sẽ phải chuyển sang một token khác, đó là LUNA. Cách thức như sau:
- Nếu giá UST cao hơn giá neo, người dùng có thể swap 1 USD giá trị LUNA lấy 1 UST.
- Nếu giá UST thấp hơn giá neo, người dùng có thể swap 1 UST lấy 1 USD giá trị LUNA.
- Từ đó ta có thể suy ra: Khi nguồn cung UST tăng lên, nguồn cung LUNA giảm xuống, và ngược lại.
- Hai trường hợp trên có thể chia ra thành hai giai đoạn, đó là Seigniorage và Contraction. Cụ thể:
- Seigniorage: Nguồn cung UST tăng lên, nguồn cung LUNA giảm xuống. Minting 1 UST cần đốt 1 USD giá trị LUNA.
- Contraction: Nguồn cung UST giảm xuống, nguồn cung LUNA tăng lên. Minting 1 USD giá trị LUNA cần đốt 1 UST.
Cơ chế này cơ bản là dựa vào việc người dùng sẽ thu được lợi nhuận khi swap LUNA và UST trong lúc thị trường có tính biến động cao, làm giá UST sẽ bị dao động.
a)Phí gas
Để hạn chế spam giao dịch, các giao dịch sẽ cần một lượng nhỏ phí gas để được nằm trong mempool (nơi chứa các giao dịch cần đưa vào block). Cuối mỗi block, phí này sẽ chia theo tỉ lệ stake cho các Validators. Người dùng có thể chọn bất cứ tài sản nào (LUNA, Stablecoin của Terra) để trả phí gas, và dĩ nhiên Validator cũng như Delegator sẽ nhận được đa dạng tài sản như vậy.
b)Thuế
Mỗi giao dịch từ UST, Terra sẽ thu về 0,1 – 1% so với giá trị giao dịch. Đây là một cách thu hút người dùng rất tốt. Một phần phí này cũng sẽ được chia theo tỉ lệ stake cho các Validator. Tương tự phí gas, thuế cũng được trả bằng đa dạng tài sản, Validator và Delegator cũng sẽ nhận đủ loại tài sản này tùy vào người thanh toán chọn gì. Bên cạnh đó, một phần phí của thuế này sẽ được dùng để trả lại người dùng thông qua các mã giảm giá và hoàn tiền. Doanh thu từ thuế của UST luôn tăng nên Validator dù đang chịu biến động trong ngắn hạn, nhưng dài hạn thì doanh thu sẽ rất tốt.
c)Thưởng LUNA từ Seigniorage
Số phần thưởng dự trữ vẫn tiếp tục phân phối cho cho các Validator báo cáo giá Oracle cho Terra on-chain.
d)Airdrop
Các dự án mới trong hệ sinh thái Terra có thể Airdrop cho người dùng stake LUNA. Hiện tại đang có Mirror Protocol và Anchor Protocol, nhưng đã có gần 20 dự án chưa có token đã xác nhận việc Airdrop này. Dĩ nhiên Airdrop sẽ được trả bằng token dự án.
e)On-chain Oracle của Terra
Do Terra không phải AMM, nên việc đảm bảo giá cho LUNA và UST không thể dựa vào cung và cầu theo công thức, mà dựa vào On-chain Oracle của chính Terra.
Việc đổi UST và LUNA để lấy lợi nhuận chênh lệch giá sẽ diễn ra ở Station Terra (on-chain), giá của LUNA và UST sẽ được cập nhật bằng Oracle đến từ các Validator, giá này đến từ các sàn giao dịch (off-chain). Oracle được thực hiện thủ công thông qua Validator, nên sẽ có một chút delay giữa giá thực tế và giá thu thập được, không đáng kể so với các giao dịch thực tế.
Terra Station là trang tổng quan và ví tiền điện tử Terra chính thức cho phép chủ sở hữu LUNA truy cập vào quỹ của họ, stake và tham gia quản trị. Nó có sẵn dưới dạng ứng dụng di động và tiện ích mở rộng của trình duyệt.
Bảng điều khiển Terra Station hiển thị một loạt dữ liệu trên chuỗi, bao gồm khối lượng giao dịch, lợi nhuận stake và số lượng tài khoản đang hoạt động.
Ví của Terra Station là không thể giám sát, có nghĩa là chỉ bạn mới có quyền truy cập vào các private key của mình. Nếu bạn mở ví Terra Station, hãy đảm bảo giữ seedphrase của bạn ở một nơi an toàn và bảo mật. Nếu bạn làm mất nó, không có cách nào để lấy lại tiền của bạn.
• Cổng thông tin quản trị cho phép bạn tạo các đề xuất mới và đưa chúng đến giai đoạn bỏ phiếu bằng cách gửi 512 LUNA. Những người dùng khác có thể gửi 512 LUNA thay thế cho bạn nếu bạn không có tiền. Khi một đề xuất mới được tạo, những người nắm giữ LUNA khác có thể stake để sử dụng phiếu bầu của họ.
• Phần token được stake cho phép bạn ủy quyền, kiểm tra phần thưởng của mình, liên kết LUNA với tư cách là người xác thực và tham gia vào mọi giai đoạn của cơ chế đồng thuận DPoS.
Tuy nhiên, vẫn có những kẻ xấu lợi dụng nhược điểm này để trục lợi với cách thức như sau:
- Đẩy giá LUNA trên sàn (off-chain) lên.
- Bán LUNA on-chain dựa trên giá oracle đã được cập nhật.
- Dump giá LUNA trên sàn.
- Mua LUNA on-chain dựa trên giá oracle đã cập nhật.
Do đó, Terra cũng có cách để chống thao túng kể trên bằng biện pháp sau:
- Spread on-chain tối thiểu là 0,5%, tăng dần lên tỉ lệ thuận với tổng giá trị swap. Cụ thể, spread sẽ đạt 2% nếu số tiền quy đổi đạt 20 triệu USD, và các giao dịch vượt ngưỡng này sẽ có spread tăng theo cấp số nhân, khiến các giao dịch hoán đổi on-chain nào vượt quá khả năng thanh khoản on-chain sẽ phải chịu những tổn thất dẫn đến lỗ.
- Bên cạnh đó, front-run trong việc trao đổi các stablecoin với nhau (vd UST <=> MNT,…) cũng là vấn đề của Oracle. Các stablecoin này được neo giá trên giá ngoại hối, nên người dùng đôi khi có thể swap các stablecoin này với nhau để đầu cơ, ăn chênh lệch giá.
- Nhưng vấn đề là việc swap các stablecoin này là người dùng trao đổi với Terra, nên nếu người dùng có lời, đồng nghĩa với Terra lỗ. Do đó, Terra sẽ thu thêm phí 0,25% (gọi là Tobin tax) dùng cho việc đổi các stablecoin Terra với nhau.
Sự khác nhau giữa Terra và các stablecoins thuật toán khác
Trong crypto có rất nhiều Stablecoins thuật toán, Terra không phải người duy nhất, và cũng không phải người đi tiên phong.
Dự án stablecoin thường “chết” khi giá stablecoin không thể giữ vững ở mức giá neo, và biến động quá lớn khi thị trường tăng giảm. UST khác biệt ở chỗ UST là stablecoin thật sự có nhu cầu sử dụng chứ không phải người dùng mua các token dự án Algorithmic Stablecoin rồi ngồi đợi nhận lợi nhuận, trong khi stablecoin thì không có tính ứng dụng nhiều.
Chai là ứng dụng thanh toán bằng KRW của Terra sử dụng công nghệ blockchain với giao diện không khác gì các ứng dụng thanh toán thông thường, nên người dùng không thể nhận ra việc có áp dụng blockchain hay không.
Ngoài ra, việc cho ra mắt Anchor Protocol cũng là một cách để kích thích việc sử dụng UST. Cụ thể, người dùng gửi UST vào dự án để nhận lãi suất ổn định là 20% APY. Ngoài ra, đang có rất nhiều dự án được xây trên bề mặt của Anchor Protocol để sử dụng tính năng lãi suất này tạo ra dòng tiền. Và dĩ nhiên, nguồn tiền đổ vào cũng tính bằng UST.
Bắt đầu từ 1/6/2021, UST chính thức lọt vào top 5 stablecoin có vốn hóa lớn nhất, 4 cái tên còn lại là USDT, USDC, BUSD và DAI, đồng thời UST cũng là Algorithmic Stablecoin duy nhất trong số này.
Tính từ đầu năm 2021, Market cap của UST đã tăng 1.500%, từ 180,78 triệu USD từ ngày 1/1/2021 tới hiện tại đã đạt đến 2,74 tỷ USD.
Tương lai của UST
Hiện tại, đa phần UST chỉ được sử dụng thông qua Terra Blockchain với các ứng dụng thanh toán và các dự án xây dựng trên Anchor Protocol. Nhưng nếu muốn phát triển, UST phải được sử dụng rộng hơn.
1. Orion Money
Orion Money là dự án đạt giải nhất DeFi Connected Hackathon của Terra, với mục đích là đưa dòng tiền từ các hệ sinh thái khác như Ethereum, Binance Smart Chain vào Terra thông qua cánh cổng là Anchor Protocol.
Cụ thể, người dùng gửi ERC-20 Stablecoin như USDT, DAI,… vào Orion Money, hệ thống sẽ chuyển sang UST và gửi vào Anchor Protocol để nhận lãi suất. Và điểm đến tiếp theo là Solana và Binance Smart Chain.
2. Bridge
Wormhole là một trong những đối tác với Terra, do đó, ngoài việc UST được sử dụng ở Solana thông qua Orion Money, người dùng cũng có thể chuyển tiền thông qua Wormhole.
Terra là một blockchain trong Cosmos, nên không thể không nhắc đến cầu nối IBC. Trong tương lai, nếu IBC có thể kết nối tất cả các chain trong Cosmos lại với nhau, thì UST sẽ không còn chảy trong Terra nữa, mà là trong Cosmos.
... Còn nữa
Đầu tư vào dự án blockchain, tiền mã hoá, chứng khoán...rất tiềm năng nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro cao, bạn chỉ nên đầu tư trong phạm vi tài chính cho phép của bạn. Chúng tôi khuyến nghị bạn hãy trang bị kiến thức, tìm hiểu thật kỹ và có tư vấn từ chuyên gia trong lãnh vực bạn có ý định đầu tư.
Để không bỏ lỡ thông tin mới trên Bitcoininus, vui lòng theo dõi kênh Telegram / FB hoặc đăng ký nhận e-mail.