Sự chuyển đổi của Ethereum sang Proof-of-Stake được cho là sẽ thay đổi cuộc chơi không chỉ đối với Ethereum, mà còn đối với toàn bộ không gian tiền điện tử đã được thúc đẩy để di chuyển khỏi Proof-of-Work. Các nhà phân tích của JP Morgan kỳ vọng ngành công nghiệp đặt cọc (Staking) sẽ tăng lên 40 tỷ đô la (thu nhập từ việc đặt cược) vào năm 2025. Bởi vì các mã thông báo đặt cọc được gửi vào tài khoản ký quỹ, số tiền đặt cọc tăng lên thì sẽ có ít mã thông báo được lưu hành trong các giao thức DeFi. Điều này không chỉ có ý nghĩa tích cực về mặt bảo mật giao thức, mà nó tạo ra sự cân bằng cho các nhà đầu tư giữa việc quyết định đặt cọc hay theo đuổi chiến lược canh tác năng suất (ví dụ: khai thác thanh khoản, cho vay, v.v.). Tuy nhiên, việc đặt cọc thanh khoản nhằm mục đích cung cấp những gì tốt nhất của cả hai phe.
Đặt cọc thanh khoản (Liquid Staking) là gì?
Như tên cho thấy, đặt cọc thanh khoản là quá trình mà thông qua đó người dùng có thể đạt được tính thanh khoản trên tài sản đặt cọc của họ. Quá trình bắt đầu với việc một nhà đầu tư đặt mã thông báo (chẳng hạn ETH) vào một giao thức đặt cọc thay mặt họ, sau đó đưa ra xác nhận quyền sở hữu 1: 1 đối với tài sản cơ bản đó. Phần thưởng đặt cọc tích lũy vào mã thông báo đặt cọc thanh khoản (LS), tương tự như những gì xảy ra với mã thông báo của nhà cung cấp thanh khoản trên các sàn giao dịch phi tập trung.
Các mã thông báo LS này có thể được hoán đổi hoặc được sử dụng làm tài sản thế chấp để vay tài sản, mở ra một nguồn thu nhập bổ sung bên cạnh phần thưởng đặt cọc. Mã thông báo LS có thể được mua lại ngay lập tức để cho phép các nhà đầu tư lấy lại mã thông báo ban đầu của họ mà không cần đợi khoảng thời gian ràng buộc như đặt cược thông thường. Khi đặt cọc mã thông báo để đúc mã thông báo LS, các nhà đầu tư có thể chọn nhà xác thực trong số những người được cung cấp bởi giao thức đang sử dụng.
Đây chính là cách giao thức Lido chúng tôi đề cập gần đây đã ra mắt đặt cọc ETH lấy stETH, SOL lấy stSOL để cho người dùng sử dụng vào các mục đích riêng của mình.
Quy mô thị trường và tốc độ tăng trưởng dự kiến
Quy mô thị trường của các giao thức đặt cọc thank khoản hiện ở mức 10,5 tỷ đô la và tỷ lệ thâm nhập (mã thông báo được đặt trong giao thức đặt cọc thank khoản chia cho tổng giá trị được đặt trên thị trường) là xấp xỉ 7%. Nếu những con số này có vẻ còn mỏng (và đúng như vậy), thì tốc độ tăng trưởng còn nhiều thú vị hơn.
Giả sử phần thưởng đặt cọc 40 tỷ đô la vào năm 2025 với lợi suất đặt cọc trung bình trong khoảng 5-10% có nghĩa là tổng số mã thông báo đặt cọc sẽ nằm trong khoảng 400-800 tỷ đô la. Để bạn dễ hình dung, giá trị hiện tại của tất cả các mã thông báo đã đặt cọc là 146 tỷ đô la và tổng giá trị hiện tại bị khóa trong DeFi là 186 tỷ đô la (tính đến ngày 15 tháng 9). Rõ ràng là việc đặt cọc thank khoản có thể có một thị trường lớn để tấn công với sự chuyển đổi lớn dự kiến sang Proof-of-Stake.
Tốc độ tăng trưởng không chỉ phụ thuộc vào tổng giá trị đặt cọc mà còn phụ thuộc vào tỷ lệ thâm nhập. Bảng dưới đây cho thấy rằng ngay cả khi, giả sử không tăng tỷ lệ thâm nhập, tốc độ tăng trưởng hàng năm 2021-2025 có thể nằm trong khoảng 17-40%.
Điều đáng nói là, khi tổng giá trị đặt cọc tăng lên, phần thưởng đặt cọc cho mỗi mã thông báo sẽ giảm vì tỷ lệ lạm phát giống nhau phải được phân phối trên nhiều mã thông báo hơn. Do đó, có khả năng tỷ lệ thưởng đặt cọc thấp sẽ thúc đẩy tỷ lệ thâm nhập đặt cọc thanh khoản hơn. Thật vậy, nếu các nhà đầu tư kiếm được phần thưởng đặt cọc ít hơn x%, họ sẽ có nhiều khả năng tìm kiếm lợi suất thay thế hơn để bù đắp việc giảm thu nhập x% đó mà không cần phải rút tiền của họ.
Thành phần thị trường
Thị trường giao thức đặt cọc tập trung nhiều vào một công ty – Lido Finance – nắm giữ hơn 60% tổng giá trị được đặt trong các giao thức LS. Lido Finance đã thu thập 17% tất cả ETH được đặt trong chuỗi Ethereum kể từ đầu năm 2021. Nó cũng cung cấp các giải pháp LS cho Terra, Solana và một số blockchain khác trong danh sách chờ đưa vào hoạt động.
Về các blockchain cơ bản, không có gì ngạc nhiên khi các mã thông báo LS được hỗ trợ bởi ETH đại diện cho 2/3 tổng nguồn cung cấp mã thông báo thanh khoản. Trong số các chuỗi khác, điều đáng nói là LS sẽ được cung cấp trên Polkadot bởi Acala, một giao thức DeFi được xây dựng trên Substrate và trên Cosmos bởi Persistence, một giao thức chuyên về tổng hợp.
Đối với các đối tác của DeFi, quy tắc ngón tay cái khá đơn giản: càng lớn càng tốt. Lido Finance cũng không ngoại lệ và nó có thể tin tưởng vào việc phân phối mã thông báo LS của mình theo những công ty như Curve, Yearn, Harvest Finance và Gnosis. Nhóm lớn nhất để giao dịch LS Ether do Lido Finance khai thác (mã thông báo stETH) được tổ chức bởi Curve với 4,2 tỷ đô la được gửi vào nhóm. Tại sao Curve? Bởi vì, xét cho cùng, các token LS có thể so sánh giống như các stablecoin có giá trị được liên kết (nhưng không nhất thiết phải bằng) với các token đặt cọc ban đầu.
Lợi ích của việc đặt cọc thanh khoản
Đặt cọc thanh khoản đi kèm với một loạt các cải tiến cho tất cả các bên liên quan nhất là:
Hiệu quả sử dụng vốn: các mã thông báo bị khóa trong tài khoản ký quỹ đặt cọc có thể được sử dụng làm tài sản thế chấp để mở rộng cơ hội lợi nhuận.
Tăng cường bảo mật chuỗi: không có sự đánh đổi giữa việc đặt cọc và kiếm tiền, hầu như không có lý do gì để không đặt cọc. Điều này sẽ dẫn đến tính bảo mật và tính ổn định cao hơn của các blockchain Proof-of-Stake trong trung và dài hạn.
Tăng tính thanh khoản: đối với một số giao thức Proof-of-Stake có tỷ lệ token cổ phần cao hơn tổng nguồn cung, có thể có tính thanh khoản tương đối thấp được giao dịch trên thị trường có thể gây hậu quả có hại về mặt phát hiện giá. Mã thông báo LS cho phép các nhà đầu tư tăng cường khối lượng giao dịch cho các giao thức mà không muốn ảnh hưởng đến tính bảo mật của họ chỉ vì hiệu quả về giá.
Tương tác chuỗi chéo: mã thông báo LS về cơ bản là các hợp đồng phái sinh. Do đó, về mặt lý thuyết, chúng có thể là chuỗi bất khả tri và luân chuyển giữa các giao thức khác nhau.
Dễ sử dụng: mã thông báo LS cho phép các nhà đầu tư tham gia vào việc đặt cọc nhưng không phải trong các qui trình phức tạp phụ trợ như đặt cọc lại, thời gian hủy có giới hạn, rút tiền thưởng và kỹ thuật ủy quyền.
Rủi ro của việc đặt cọc thanh khoản
Đặt cọc thanh khoản có hai lớp rủi ro. Một trong hai yếu tố dễ thấy nhất là rủi ro tài chính trong khi yếu tố còn lại là rủi ro quản trị, một yếu tố rủi ro hầu như bị bỏ qua.
Rủi ro tài chính:
Rủi ro thanh khoản: việc mua lại ngay lập tức mã thông báo LS ngụ ý rằng các giao thức phải duy trì một số lượng mã thông báo nhàn rỗi nhất định để đáp ứng các yêu cầu rút tiền sớm. Trong trường hợp thị trường xảy ra một cú sốc đột ngột, kịch bản “tháo chạy ngân hàng” có thể xảy ra và khiến một số giao thức có khả năng gặp khó khăn về thanh khoản.
Rủi ro hệ thống: vì mã thông báo LS có thể được sử dụng trên nhiều chuỗi, sự thất bại ở một trong những chuỗi này có thể gây ra tác động lan tỏa tiêu cực lên mã thông báo LS của các giao thức khác có khả năng gây ra sự cố hệ thống.
Rủi ro quản trị:
Tập trung vào việc đặt cọc: các mã thông báo thanh khoản cần một mức độ hoạt động giao dịch / vay mượn nhất định để triển khai tiềm năng lợi nhuận của chúng. Do đó, có khả năng các giao thức LS sẽ bị giới hạn về số lượng để thu thập càng nhiều tính thanh khoản càng tốt để duy trì các mã thông báo thanh khoản đã phát hành của họ. Vì các nền tảng này chịu trách nhiệm ủy quyền mã thông báo cho người xác nhận, nên việc tập trung quá mức phát hành LS có thể dẫn đến việc tập trung cổ phần.
Rủi ro cắt giảm: nếu trình xác thực bị downtime hoặc ký xác nhận hai lần, phần thưởng đặt cược của họ sẽ bị cắt giảm và khoản lỗ sẽ do các nhà đầu tư đã ủy quyền mã thông báo của họ. Điều này sẽ dẫn đến một mã thông báo LS được hỗ trợ bởi số lượng mã thông báo cơ bản thấp hơn so với mã ban đầu với rủi ro tiềm ẩn trong trường hợp mua lại mã thông báo LS.
Hành vi sai trái của người xác thực: về mặt lý thuyết, người xác nhận có thể “bán khống” mã thông báo LS của mình và thu lợi nhuận từ một hành vi độc hại dẫn đến giảm giá trị mã thông báo LS.
Kết luận
Việc các token của bạn hoạt động ở hai (hoặc nhiều) nơi khác nhau cùng một lúc có vẻ quá tốt để trở thành sự thật. Tuy nhiên, từ góc độ hệ sinh thái, đó là một trong những thách thức chính mà DeFi phải vượt qua để biến những người hoài nghi thành những người ủng hộ từ tài chính truyền thống. Đặt cược thanh khoản mang lại mức độ linh hoạt cao hơn từ góc độ hiệu quả vốn. Tính linh hoạt như vậy có thể bị đe dọa bất cứ khi nào các tác nhân (người lập trình, nhà xác nhận, giao thức, v.v.) tìm thấy điều kiện để khai thác nó mà không bị trừng phạt. Một trong những cạm bẫy mà một hệ thống khuyến khích thích hợp phải giải quyết là sự tập trung quyền lực do đặt cọc thanh khoản. Thông điệp bao quát đến từ các nhà lãnh đạo thị trường tiền điện tử là bây giờ đã đến lúc hợp tác, không phải cạnh tranh.
Theo Messari
Đầu tư vào dự án blockchain, tiền mã hoá, chứng khoán...rất tiềm năng nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro cao, bạn chỉ nên đầu tư trong phạm vi tài chính cho phép của bạn. Chúng tôi khuyến nghị bạn hãy trang bị kiến thức, tìm hiểu thật kỹ và có tư vấn từ chuyên gia trong lãnh vực bạn có ý định đầu tư.
Để không bỏ lỡ thông tin mới trên Bitcoininus, vui lòng theo dõi kênh Telegram / FB hoặc đăng ký nhận e-mail.
