Cẩn trọng và phòng tránh "Rug pull" tiền điện tử xảy ra trong DeFi

Nếu bạn đang đứng trên một tấm thảm và ai đó đột ngột kéo tấm thảm này, trừ khi đó là một tấm thảm ma thuật, nếu không chắc chắn bạn sẽ ngã xuống sàn, và bạn có thể làm rơi hoặc mất tất cả những gì đang có trên tay. Đó chính xác là lý do tại sao bạn cần phải lưu ý về Rug Pull-thuật ngữ ám chỉ việc rút thảm, đặc biệt là khi bạn đang giao dịch một tài sản tiền điện tử dễ bay hơi.

Trong hướng dẫn này, chúng tôi sẽ giải thích Rug pull là gì, nó xảy ra như thế nào và cách bạn có thể tránh chúng. Dưới đây là những điều bạn cần biết để giảm thiểu rủi ro.

Rug Pull trong Crypto là gì?

Rug Pull là một trường hợp xảy ra khi các nhà phát triển tạo mã thông báo ghép cặp với một đồng tiền mã hóa đã có giá trị, niêm yết mã thông báo này trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) và sau đó rút tất cả tiền ra sau khi nhà đầu tư mua vào.

Như thế, để dễ hình dung các bạn có thể liên tưởng đến câu thanh ngữ “Qua cầu rút ván”, và từ đây tôi sẽ dùng từ rút ván thay cho rút thảm (Rug Pull).

Làm thế nào việc rút ván xảy ra?

Rút ván thường xảy ra trong lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi), bằng cách rút tiền từ pool thanh khoản. Để hiểu sâu về vấn đề này, chúng ta cần biết cách hoạt động của các pool thanh khoản.

Pool thanh khoản thực sự là một nhà tạo lập thị trường cho DEX, có nghĩa là nó cung cấp các lệnh mua và bán cho một mã thông báo nhất định. Bởi vì không có hệ thống tập trung để tạo điều kiện cho giao dịch, các sàn giao dịch tiền điện tử cần phải có cách để giữ cho dòng lệnh liên tục. Ngoài ra cũng thật dễ dàng niêm yết mã thông báo trên một sàn giao dịch phi tập trung vì không có ai kiểm tra mã thông báo đó cả.

Về cốt lõi, một pool thanh khoản là một đống tiền của nhà đầu tư bị khóa trong các cặp tiền điện tử cho phép người dùng giao dịch giữa các loại tiền điện tử khác nhau. Các cặp tiền điện tử thường bao gồm một đồng tiền điện tử phổ biến như Ethereum (ETH) chẳng hạn vì nó là một mã thông báo nền tảng được thiết lập tốt với tính khả dụng cao.

Để khuyến khích các nhà đầu tư tập hợp các nguồn lực của họ và hoạt động như một nhà cung cấp thanh khoản (LP), phí giao dịch được tính trên các lệnh và được trao cho LP dựa trên tổng giá trị góp phần (tương tự như cổ tức). Để đổi lấy tiền điện tử trong ví của họ dành riêng cho pool, LP được hưởng một tỷ lệ phần trăm trên tổng phí thu được. Số tiền góp phần càng cao, nhà đầu tư càng kiếm được nhiều tiền.

Những người tạo ra các pool thanh khoản tranh giành và chiêu dụ nhiều nhà đầu tư hơn bằng cách cung cấp lợi suất cao hơn. Hình dưới đây mô tả đơn giản cách hoạt động của pool thanh khoản.

Nguồn ảnh: rskswap.com

Một khi những kẻ rút ván thấy tích lũy được một lượng lớn các nhà cung cấp thanh khoản với nguồn vốn đáng kể, chúng sẽ rút tất cả các tài sản có sẵn ra, tức rút đồng tiền ghép cặp có giá trị ra. Các đồng tiền sau đó được trao đổi trên một thị trường khác và nạn nhân không thể truy vết được. Bởi vì Ether thường được sử dụng làm tiền tệ trao đổi cơ bản, rất dễ dàng để chuyển giữa các ví khác nhau và “biến mất” cùng những người dùng khác nhau. Điều này để lại pool trống rỗng và các nhà cung cấp thanh khoản không còn gì khác ngoài sự thất vọng (hoặc mã thông báo không còn giá trị vì mất thanh khoản).

Tại sao DeFi trở thành không gian dễ dàng cho các cuộc rút ván

Các giao thức DeFi không có sự giám sát tập trung mà chỉ dựa vào các hợp đồng thông minh, khiến nó trở thành mục tiêu chính cho rút ván trong DeFi. Chỉ trong bảy tháng đầu năm 2021, DeFi đã chứng kiến số lượng tội phạm kỷ lục . Tuy nhiên, các nhà đầu tư ngày càng hiểu hơn và số lượng tiền điện tử bị đánh cắp trên nền tảng DeFi đã giảm 64%.

Với các dự án DeFi, những kẻ xấu có thể tạo mã thông báo, làm đẹp hồ sơ của họ và tuyển dụng các nhà đầu tư. Bằng cách sử dụng DEX là một nền tảng trao đổi tiền điện tử được xây dựng dựa trên công nghệ blockchain như SushiSwap hoặc Uniswap, các mã thông báo được tạo và iêm yết mà không cần kiểm tra. Tất cả những gì những kẻ lừa đảo cần làm là tạo một mã thông báo với một số giá trị rõ ràng, hứa hẹn các trường hợp sử dụng và tạo ra sự hấp dẫn thị trường để các nhà đầu tư mua nó.

Ngay sau khi tiền bắt đầu chảy vào dự án, giá trị của nó sẽ tăng lên và những kẻ tạo ra các mã thông báo này bán mã thông báo của chúng, đưa các mã thông báo này về 0. Về cơ bản, chúng lấy số tiền đã hứa cho dự án qua việc bán token, xách va ly lên và bỏ trốn – tức qua cầu rút ván.

Vì không gian DeFi không được quản lý, nên nó dễ dàng là mục tiêu của bọn tội phạm.

Các vụ rút ván đã xảy ra

Luna Yield

Vào tháng 8 năm 2021, một nhóm tội phạm đã bỏ đi cùng với gần 7 triệu đô la, tiền từ các nhà đầu tư là một trong những vụ lừa đảo tiền điện tử DeFi lớn nhất cho đến nay. Tất cả các tài khoản mạng xã hội và trang web cho Luna Yield, một dự án trên nền tảng DeFi Solana, đã bị đóng cửa. Khi người dùng rút tiền (hoặc “hủy bỏ”) tiền của họ, họ nhận thấy các khoản tiền chẳng còn gì, và trở thành nạn nhân của một vụ rút ván.

Thodex

Trong một trong những trường hợp được công bố rộng rãi nhất vào năm 2021, Thodex, một nền tảng có trụ sở tại Thổ Nhĩ Kỳ, đã bị đóng cửa và người sáng lập của nó, Faruk Fatih Özer, được cho là đã bỏ trốn sang Albania với khoảng 2 tỷ đô la tiền đầu tư . Özer vẫn đang chạy trốn, nhưng đang bị Interpol và các cơ quan khác truy nã. Thodex đã xây dựng một cơ sở người dùng tích cực gồm 390.000 người dùng. Vào tháng 4, DEX này đã bất ngờ đóng cửa không ai biết số tiền bị mất đã đi đâu.

Compounder Finance

Năm 2021 cũng chứng kiến nền tảng DeFi, Compounder Finance đã thiết lập một đợt rút tiền trị giá hơn 10,8 triệu đô la trong quỹ khách hàng bị đánh cắp. Một bảng phân tích tiết lộ rằng các hợp đồng trị giá 5 triệu USD bằng DAI, 4,8 triệu USD bằng Ether và 750.000 USD bằng Bitcoin được bọc (WBTC) đã bị rút khỏi Compounder Finance. Trong một kế hoạch nghe có vẻ giống như một bộ phim kinh dị, nhóm dự án đã thay thế các hợp đồng an toàn và được kiểm toán của chúng bằng các hợp đồng độc hại cho phép chúng ăn cắp tiền của nhà đầu tư bị khóa. Chúng cũng khéo léo bắt chước tên của Compound Finance, một giao thức thu lãi DeFi hợp pháp, làm nhãn hiệu để thu hút đầu tư.

Meerkat Finance

Vào tháng 3 năm 2021, Meerkat Finance, một dự án lợi nhuận DeFi sử dụng bản fork nhái của Yearn.finance , đã làm một cú rút ván trị giá 31 triệu đô la tài sản tiền điện tử. Kênh Telegram chính thức của nền tảng tuyên bố rằng kho hợp đồng thông minh của nó đã bị xâm phạm. Các cuộc điều tra cho rằng khóa riêng của người triển khai Meerkat đã bị xâm phạm hoặc sự cố do chủ sở hữu của dự án tự chỉ đạo.

WhaleFarm

Vào tháng 6 năm nay WhaleFarm, một mã thông báo của dự án DeFi cung cấp cho người dùng lợi nhuận chưa từng có trên sàn cho người dùng đặt cược staking, đã bị sập 99% chỉ trong vài phút (biểu đồ bên dưới), làm thịt số tiền điện tử trị giá 2,3 triệu đô la của nhà đầu tư. Đội ngũ hoàn toàn vô danh ngay từ đầu, vẫn chưa được xác định.

Ví dụ về biểu đồ giao dịch bị rút ván

Cho đến nay, năm 2021, đã có hơn 1.300 vụ lừa đảo xuất hiện . Bao gồm từ những vụ gian lận giá trị nhỏ vài nghìn người đến toàn bộ người dùng thị trường bị chiếm đoạt hàng tỷ đô la bằng ETH và các đồng tiền khác.

Dấu hiệu cho thấy một Exit Scam và Rug Pull sắp xảy ra

Mặc dù các vụ lừa đảo rút tiền và rút ván đã tăng gấp ba lần trong năm ngoái, nhưng tổng số tiền bị đánh cắp đang giảm xuống vì các nhà đầu tư đang học cách để ý các dấu hiệu scam. Nếu bạn biết những gì bạn đang tìm kiếm, bạn sẽ dễ dàng tránh được những âm mưu này hơn. Dưới đây là một số tín hiệu phổ biến để giúp bạn tránh trở thành nạn nhân của một kế hoạch rút lui như vậy.

Lợi tức quá cao

Nhiều Pool DeFi cung cấp tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao dịch và cho vay mã thông báo, thêm lợi nhuận cho các nhà đầu tư trong pool. Ví dụ: WhaleFarm đưa ra mức lãi vượt quá 100% APY . Nếu bạn thấy một trang trại năng suất (Farmer) cung cấp lợi nhuận quá tốt đến mức không tưởng, thì rất có thể nó đang ở trong tình trạng nguy hiểm.

Chủ dự án ẩn danh

Nguồn hình ảnh: CryptoNetwork.news

Có thể có lý do để người sáng tạo ẩn danh, từ bảo mật và quyền riêng tư cho đến lý do cá nhân. Tuy nhiên, việc ẩn danh cũng khiến những kẻ xấu khó bị theo dõi hơn sau khi thực hiện một vụ lừa đảo. Nếu một dự án được bắt đầu ẩn danh, với các tài khoản mạng xã hội mới được tạo trong vòng vài ngày hoặc vài giờ sau khi ra mắt – đó là một dấu hiệu cảnh báo lớn.

Nếu các dự án không có mối liên hệ nào với các dự án thành công khác hoặc toàn bộ cộng đồng tiền điện tử, thì đó cũng là một dấu hiệu cảnh báo. Tìm trên trang web của dự án để biết thông tin có ý nghĩa về đội ngũ dự án. Nếu đó chỉ là một đám tiểu yêu vô danh, hãy tiến hành (nếu có) một cách thận trọng.

Giá tiền tăng vọt

Với bất kỳ tài sản nào, nếu bạn không thể lý giải tại sao giá trị lại tăng nhanh chóng, hãy cẩn thận. Những kẻ lừa đảo có thể thổi phồng một dự án bằng cách huy động vốn hoặc tạo ra sự cường điệu giả để thu hút mọi người tham gia vào nó bằng cách khai thác “FOMO” – nỗi sợ bỏ lỡ cơ hội. Tìm kiếm những lý do chính đáng, chẳng hạn như niêm yết lên sàn mới, thông báo hợp tác hoặc tin tốt khác có thể thúc đẩy sự gia tăng đột biến. Nếu không có những tin tức kiểu như vậy, nó có thể là một vụ rút ván hoặc thực hiện chiêu trò bơm và rút. Luôn hoài nghi trừ khi bạn có lý do chính đáng để không bị như vậy.

Chiến thuật Tiếp thị mở rộng

Hầu hết các vụ lừa đảo tiền điện tử được thiết kế với tâm địa rút ván. Do đó, trường hợp sử dụng cho mã thông báo hoặc pool thường mơ hồ và không thực tế. Thay vào đó, chúng dựa vào các bài đăng trên mạng xã hội, những người có ảnh hưởng về tiền điện tử và quảng cáo trả phí để nhận được sự hỗ trợ. Cố gắng tìm hiểu trường hợp sử dụng hợp pháp cho một dự án trước khi nhảy vào một mã thông báo hoặc pool mới. Món nướng mà không có mỡ chảy xèo xèo thì không thể là một bữa ăn ngon.

Không khóa thanh khoản

Hầu hết các pool thanh khoản hợp pháp sẽ khóa tiền của nhà đầu tư trong một khoảng thời gian nhất định. Điều này làm được hai điều. Đầu tiên, tính thanh khoản của pool cần thiết cho việc hoán đổi mã thông báo, cho vay và các hoạt động khác được đảm bảo, để pool có thể tiếp tục hoạt động. Thứ hai, nó giúp chủ dự án không rút sạch pool tức thì khi đạt đến một kích thước nhất định – và chạy trốn với số tiền. Một pool có khóa giúp bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư. Nếu không có khóa, đó là một cảnh báo.

Làm thế nào để tránh một cú rút ván tiền điện tử

Bằng cách thận trọng và tìm kiếm các dấu hiệu trên, các nhà đầu tư có thể giảm thiểu rủi ro bị mắc kẹt bởi một cú rút ván. Các nhà đầu tư hãy thận trọng khi tham gia vào các thị trường mới hoặc đầu tư vào các pool mới. Lòng tham có thể khiến các quyết định đầu tư trở u mê bỏ qua yếu tố an toàn, vì vậy việc biết các dấu hiệu của hành vi lừa đảo sẽ giảm cơ hội trở thành con mồi.

Việc tránh lừa đảo và những cú rút ván tiềm ẩn từ các dự án tiền điện tử rõ ràng cần nhận thức trước khi đầu tư, và thực hiện nghiên cứu của riêng bạn. Dưới đây là một số cách khác để kiểm tra tính hợp pháp của bất kỳ dự án nào.

Kiểm tra tính thanh khoản

Một cách để đánh giá tính hợp pháp của mã thông báo là kiểm tra tính thanh khoản của nó. Các dự án hợp pháp thường có thanh khoản hàng triệu đô. Các dự án này khóa một lượng lớn mã thông báo trong một thời gian dài – và như đề cập, chúng không thể được rút khỏi pool thanh khoản tức thới. Kiểm tra thời gian đặt cược staking của dự án và xác minh số lượng thanh khoản thuộc về chủ sở hữu của dự án. Các nền tảng hợp pháp như PancakeSwap và Uniswap thường có sẵn thông tin thanh khoản.

Xem lại Github, Whitepaper và các kênh truyền thông xã hội

Github là trung tâm cơ sở mã, code cho các dự án DeFi, thường chứa các hoạt động phát triển của chúng. Rất đáng để theo dõi thông tin này, cũng như các kênh truyền thông xã hội của dự án bao gồm Telegram, Twitter, v.v. Nếu dự án dường như không trải qua bất kỳ sự phát triển tích cực nào và là một nhánh của một dự án khác, đó có thể là một dấu hiệu xấu.

Xác nhận sự tín nhiệm của nhóm

Bất kỳ dự án nào có khả năng rút ván đều được xác định bởi chủ sở hữu và người sáng tạo của nó. Mức độ liên quan của họ với không gian tiền điện tử, cũng như những lần tham gia trước đây của họ, hồ sơ theo dõi, truyền thông xã hội và lịch sử ngành và các kết nối phải tăng lên nếu họ muốn đạt được uy tín. Càng có nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời về chủ sở hữu và nhóm đó, thì dự án càng có nhiều khả năng là lừa đảo.

Nhìn vào Chủ sở hữu và danh sách sàn niêm yết mã thông báo

Nếu một mã thông báo chỉ có một số chủ sở hữu và không được giao dịch tích cực trên nhiều nền tảng, thì có thể đó là một cú rút ván đang chờ đợi. Các công cụ như Etherscan và CoinGecko có thể tiết lộ thêm thông tin về mã thông báo.

Bạn vẫn nên đầu tư vào DeFi?

DeFi là một ngành công nghiệp trẻ với nhiều tiềm năng. Nó cung cấp quyền tự do vay mà không có bất kỳ hạn chế nào về lịch sử tín dụng. Tất cả những gì bạn cần vay là tài sản thế chấp. Hơn nữa, ngân hàng DeFi thực sự là riêng tư, vì không có cơ quan tập trung nào liên quan đến việc ra các điều khoản hoặc thu phí giao dịch cao. Tuy nhiên, nhược điểm của không gian không được kiểm soát bất kỳ ai cũng có thể niêm yết tài sản. Không ai có thể biết được liệu một dự án có lừa đảo mọi người hay không, và đó chính là các vụ rút ván xảy ra.

Giống như bất kỳ công nghệ mới nào, những kẻ phi đạo đức trong không gian tiền điện tử luôn tìm mọi cách để lừa những người có ít kiến thức và kinh nghiệm. Với nhiều dự án mới, giá có thể bị tăng cao trong ngắn hạn, và đôi khi rất khó để tách biệt sự cường điệu với tiềm năng thật sự.

Đầu tư vào DeFi cuối cùng phụ thuộc vào số tiền hiện có và khẩu vị rủi ro của bạn. Hãy chắc chắn rằng bạn đã nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đầu tư vào một dự án và thực sự hiểu về dự án đó. Các nền tảng và công cụ trực tuyến chẳng hạn như Etherscan có thể giúp bạn đánh giá tính hợp pháp của các khoản đầu tư.

Cẩn trọng và trang bị kiến thức

Việc rút ván thường được lên kế hoạch rất tốt và được thực hiện một cách trắng trợn. Các mã thông báo đã được tạo ra hứa hẹn sẽ phát triển thú vị và thu hút nhiều sự chú ý trong một khoảng thời gian ngắn. Tuy nhiên, thay vì thực hiện bán mã thông báo, các nhóm đằng sau trò lừa bịp đang dàn dựng một trò lừa đảo. Các nhà đầu tư thường không nhận ra điều đó cho đến khi mã thông báo bị rút hết giá trị và những người tạo ra nó đã biến mất từ lâu.

Với sự quan tâm ngày càng tăng đối với tiền điện tử, tiền đặt cược staking ngày càng trở nên cao. Các nghệ sĩ lừa đảo liên tục tìm cách kiếm tiền nhanh chóng từ những nạn nhân vô tội không chút nghi ngờ. Bằng cách theo dõi các dấu hiệu phổ biến của các vụ lừa đảo và tiến hành thẩm định các dự án tiềm năng, bạn có thể giảm thiểu khả năng nạn nhân tiếp theo là chính bạn.

Happy DeFi

Nguồn: BB

Đầu tư vào dự án blockchain, tiền mã hoá, chứng khoán...rất tiềm năng nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro cao, bạn chỉ nên đầu tư trong phạm vi tài chính cho phép của bạn. Chúng tôi khuyến nghị bạn hãy trang bị kiến thức, tìm hiểu thật kỹ và có tư vấn từ chuyên gia trong lãnh vực bạn có ý định đầu tư.

Để không bỏ lỡ thông tin mới trên Bitcoininus, vui lòng theo dõi kênh Telegram / FB hoặc đăng ký nhận e-mail.